Bezrobocie w Europie: Hiszpania

Stopa bezrobocia w Hiszpanii na tle Unii Europejskiej

Począwszy od 2008 r., w którym uderzył ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, stopa bezrobocia w Hiszpanii systematycznie wzrastała, by osiągnąć rekordowe 27,2% w pierwszym kwartale 2013 r., co wskazywało na ponad 6 mln bezrobotnych. Ten sam rok jednak, według danych Eurostatu, przyniósł w czwartym kwartale pierwszy od kilku lat, tak gwałtowny spadek bezrobocia, bo aż do 25,8%. Mimo to Hiszpania wciąż pozostaje na drugim miejscu w rankingu państw europejskich z najwyższą stopą bezrobocia, zaraz za Grecją (27,8% w październiku 2013). Średni wskaźnik dla państw strefy euro to 12%, dla całej UE to 10,7%. Co więcej, Hiszpania jest jednym z tych krajów, w których nie ma pracy dla młodych ludzi. Gdy w pierwszym kwartale 2013 r., w całej Unii Europejskiej, pracy nie mogło znaleźć 23,6% osób do 25 roku życia, w Hiszpanii odsetek ten wynosił 57,7%.

Zwykle lekki spadek bezrobocia w Hiszpanii odnotowuje się w miesiącach letnich, kiedy to pełną parą rusza turystyka, a poszukujący pracy mogą znaleźć zatrudnienie w hotelach i barach. Rok 2013 okazał się dobrym pod względem otwarcia sezonu turystycznego, co niewątpliwie wzbogaciło hiszpańską gospodarkę, której wpływy z turystyki szacowane są na ok. 10% PKB. Choć po zakończeniu sezonu następuje zwykle ponowny wzrost bezrobocia, rok 2013 znów zaskoczył. W październiku zawarto półtora miliona umów o pracę, głównie w sektorach usług, rolnictwa, ogrodnictwa oraz małych i średnich przedsiębiorstw.

Przyczyny bezrobocia w Hiszpanii

Eksperci, m.in. Wiktor Wojciechowski i Katarzyna Michalska, ekonomiści Fundacji FOR, założonej przez prof. Leszka Balcerowicza, twierdzą, że wysokość stopy bezrobocia wyjaśniają między innymi czynniki instytucjonalne, prawne regulacje warunkujące elastyczność rynku pracy, w tym świadczenia podatkowe, system wypłacania pensji oraz ochrony zatrudnienia, świadczenia socjalne i zasiłki dla bezrobotnych. Hiszpania może gorzej radzić sobie z wzrastającym bezrobociem ze względu na małą elastyczność systemu płacowego, który zamiast dyskutowany na poziomie ogólnokrajowym, ustalany jest w poszczególnych regionach, co ogranicza natychmiastową reakcję na ogólnoeuropejską koniunkturę finansową. Odpowiedzią pracodawców na rosnące koszty produkcji i zatrudnienia były więc masowe zwolnienia, szczególnie w sektorze budowlanym i przetwórstwa przemysłowego. Większość pracowników była tam zatrudniona w oparciu o umowy czasowe, nie podlegające w Hiszpanii tak dużej ochronie, jak w przypadku pracowników zatrudnionych na stałe, którzy w przypadku niewłaściwego zwolnienia, otrzymują jedne z najwyższych odpraw w krajach europejskich. Załamanie rynku nieruchomości w latach 2008-2010 skutkowało zwolnieniem co drugiej pracującej tam osoby (ok. 45%), a na skutek niskich konkurencyjnych cen towarów na rynku europejskim przetwórstwo przemysłowe odnotowało 16% spadek pracowników.

Sposoby rządu na przeciwdziałanie bezrobociu

Mariano Rajoy, premier Hiszpanii, z centroprawicowej Partii Ludowej rozpoczął swoje rządy od ostrych cięć budżetowych i podniesienia podatków w 2012 r. Dzięki temu zdołał obniżyć deficyt finansów publicznych o 20 mld euro. Dokonał cięć w administracji rządowej, zamroził płace minimalne. W tym samym roku zadłużone banki hiszpańskie otrzymały pomoc finansową od Unii Europejskiej w wysokości 42 mld euro. Przeprowadził także reformę pracy, z której najważniejsze postanowienia to:

• wzmocnienie elastyczności systemu wynagrodzeń,
• zmniejszenie kosztów odpraw dla pracowników stałych,
• zwiększenie odpraw dla niesłusznie przedwcześnie zwolnionych pracowników czasowych,
• w najbliższym czasie likwidacja odpraw i wprowadzenie w ich miejsce indywidualnych kont pracowniczych, na które pracodawcy będą wpłacać równowartość wynagrodzenia pracownika,
• skrócenie czasu pobierania zasiłku dla bezrobotnych i wzmożenie pomocy ze strony urzędów pracy.

W roku 2013 premier zaproponował nową formułę wypłacania świadczeń emerytalnych. Zwrócił się też do Unii Europejskiej w sprawie dofinansowania dla małych przedsiębiorstw, które w Hiszpanii muszą płacić zdecydowanie wyższą stopę procentową niż ich odpowiedniki w Niemczech.

Bezrobocie w Hiszpanii - prognozy

Hiszpański Narodowy Urząd Statystyczny podaje, że PKB w Hiszpanii w 2013 r. wzrosło o ok. 1%. Premier Rajoy przewiduje, że w 2014 roku będzie to minimum 1,5%, dzięki czemu ożywi się gospodarka i zaczną powstawać nowe miejsca pracy, już od połowy tego roku. Rząd przewiduje także, że do 2015 r. wskaźnik bezrobocia spaść ma do 25%.

• PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:
  
• >> Rynek dóbr luksusowych w kryzysie?
• >> Znamy wyniki referendum w Wielkiej Brytanii. Będzie Brexit!
• >> Polska uczestnikiem europejskiego projektu Coach4U
• >> Katalonia: opcja separatystyczna wygrywa wybory

• TAGI:
• bezrobocie w Hiszpanii
• ,
• Hiszpania bezrobocie
• ,
• kryzys
• ,
• PKB
• ,
• stopa bezrobocia
• ,
• Unia Europejska
 
• KRAJE:
• Hiszpania