Czy możliwy jest zwrot pieniędzy w przypadku zakupów przez Internet?

Kupiłeś nowy telewizor 3D z płaskim ekranem i nigdy go nie dostałeś? A może zakupiłeś towar w innym kraju, a zagraniczny sprzedawca dostarczył Ci wadliwy produkt? Nie martw się, można niewielkim kosztem uzyskać zwrot pieniędzy. Komisja Europejska przedstawiła dziś propozycję przepisów pozwalających wzmocnić pozycję konsumentów i przedsiębiorców w przypadku sporów transgranicznych dotyczących drobnych roszczeń. Od 2007 r. w UE istnieje postępowanie umożliwiające rozwiązywanie w bezstresowy sposób sporów dotyczących drobnych roszczeń w sprawach cywilnych i handlowych: europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń. Opierając się na zdobytym sześcioletnim doświadczeniu, Komisja pragnie uczynić postępowanie jeszcze prostszym i tańszym dla konsumentów i przedsiębiorstw oraz zwiększyć jego znaczenie. Proponowana dziś główna zmiana polega na zwiększeniu do 10 000 euro pułapu, od którego można wnieść roszczenie w ramach postępowania – obecnie pułap ten wynosi 2 000 euro. Największe korzyści zmiana ta przyniesie małym przedsiębiorstwom – gdyż aktualnie jedynie 20 proc. roszczeń wnoszonych przez firmy dotyczy kwot poniżej progu 2 000 euro.

„Żadne roszczenia konsumentów czy przedsiębiorstw nie są zbyt małe, by nie mógł się nimi zająć wymiar sprawiedliwości“, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Po uwzględnieniu głosu konsumentów i przedsiębiorstw Komisja proponuje dzisiaj przepisy, które sprawią, że prawdziwie europejskie postępowanie będzie skuteczniejsze i lepiej dostosowane do codziennych potrzeb. W chwili gdy Unia Europejska stoi w obliczu wielkich wyzwań gospodarczych, zwiększanie skuteczności wymiaru sprawiedliwości w UE ma decydujące znaczenie dla przywrócenia wzrostu gospodarczego i wsparcia handlu. Podejmujemy dziś działania w celu uproszczenia procedury rozstrzygania sporów dotyczących drobnych roszczeń w obrębie jednolitego rynku. Konsumenci i MŚP powinni czuć się, jak u siebie, kiedy robią zakupy za granicą“.

Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, które zostało przyjęte w 2007 r. i jest stosowane od 2009 r., to przydatne i sprawdzone narzędzie. Przyczyniło się do obniżenia do 40 proc. kosztów rozstrzygania transgranicznych sporów dotyczących drobnych roszczeń oraz skrócenia czasu trwania postępowania sądowego z 2 lat i 5 miesięcy do przeciętnie 5 miesięcy. Możliwe są jednak dalsze usprawnienia. W opublikowanym w dniu dzisiejszym sprawozdaniu na temat europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń Komisja Europejska stwierdziła, że pułap w wysokości 2 000 euro dotyczący możliwości wniesienia roszczenia wyklucza zbyt wiele spornych roszczeń dotyczących niższych kwot, zwłaszcza roszczeń małych i średnich przedsiębiorstw. Poza tym wiele sporów jest wyłączonych z zakresu definicji sporu „transgranicznego“, która w rzeczywistości jest zbyt wąska. I tak na przykład postępowanie nie ma obecnie zastosowania do wypadków drogowych w regionie przygranicznym innego państwa członkowskiego ani do umów najmu rezydencji wakacyjnych.

Dlatego Komisja podejmuje teraz działania, by zwiększyć przydatność tej procedury, wprowadzając praktyczne zmiany w sposobie jej przeprowadzania. Wniosek Komisji dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie drobnych roszczeń będzie skutkował przede wszystkim:

• podniesieniem pułapu umożliwiającego wniesienie „drobnego roszczenia“: z 2000 do 10 000 euro. Będzie to szczególnie korzystne dla MŚP, ponieważ procedura będzie mieć zastosowanie do 50 proc. roszczeń wysuwanych przez firmy (w porównaniu z 20 proc. obecnie). Również konsumenci odniosą korzyści, jako że około jedna piąta ich roszczeń przekracza wartość 2000 euro;
• poszerzeniem zakresu pojęcia „transgraniczne“, aby pomóc większej liczbie konsumentów i przedsiębiorstw w rozwiązywaniu sporów transgranicznych;
• ograniczeniem wysokości opłat sądowych: w ramach istniejącego postępowania w sprawie drobnych roszczeń opłaty sądowe mogą być nieproporcjonalne i w niektórych przypadkach przekraczać nawet wartość samego roszczenia. Przedłożony w dniu dzisiejszym wniosek pozwoli zagwarantować, że opłaty sądowe nie przekroczą 10 proc. wartości roszczenia, a minimalna opłata nie będzie wyższa niż 35 euro. Nowe przepisy wprowadzą również możliwość dokonywania opłat sądowych przez Internet za pomocą karty kredytowej;
• ograniczeniem biurokracji i kosztów podróży: nowe przepisy umożliwią skarżącym wszczęcie postępowania online: e-mail stanie się prawowitym środkiem komunikacji między zainteresowanymi stronami, a w stosownych przypadkach telekonferencje lub wideokonferencje staną się naturalnymi narzędziami wykorzystywanymi do przesłuchań.

Celem dzisiejszego wniosku Komisji jest ułatwienie konsumentom i przedsiębiorstwom faktycznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, tak aby z większym zaufaniem mogli oni korzystać z jednolitego rynku. Wniosek dotyczy jednego z 12 konkretnych działań określonych na początku tego roku w drugim sprawozdaniu na temat obywatelstwa UE. Działanie to przewidywało pomoc obywatelom w lepszym korzystaniu z przysługujących im praw np. przy robieniu zakupów w innych krajach. Na potrzebę działania w tym zakresie zwrócono również uwagę w europejskim programie na rzecz praw konsumentów.

Usprawnione europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń stanowi odpowiedź na realne problemy obywateli: jak wynika np. z przeprowadzonego niedawno badania Eurobarometru, jedna trzecia respondentów przyznała, że byłaby bardziej skłonna do wystąpienia z roszczeniem, jeśli postępowanie można by przeprowadzić wyłącznie na piśmie bez konieczności stawiania się w sądzie. Sprawniejsza procedura wychodzi też naprzeciw zastrzeżeniom ze strony przedsiębiorstw: w ramach konsultacji społecznych i w badaniu opinii publicznej Eurobarometru 45 proc. firm oświadczyło, że nie kieruje sprawy do sądu, gdyż koszty postępowania sądowego przewyższają wartość roszczenia. Ponadto przedmiotowy wniosek jest również odpowiedzią na wezwania Parlamentu Europejskiego do podjęcia działań z myślą o zapewnieniu konsumentom i przedsiębiorstwom skuteczniejszego korzystania z postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

Kontekst

Celem europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości poprzez uproszczenie rozstrzygania transgranicznych sporów dotyczących drobnych roszczeń w sprawach cywilnych i handlowych, a także obniżenie kosztów takich sporów. Postępowanie zostało opracowane tak, aby pomóc konsumentom w dochodzeniu swoich praw i zapewnić im dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach transgranicznych. Procedura weszła w życie dnia 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami „drobne roszczenia“ to sprawy dotyczące kwot nieprzekraczających 2 000 euro, z wyłączeniem odsetek, wydatków i nakładów (w momencie gdy właściwy sąd otrzymuje formularz pozwu). Orzeczenie jest wydawane w państwie zamieszkania konsumenta lub w państwie pozwanego przedsiębiorstwa, w przypadku gdy tak zdecyduje konsument. Prawa proceduralne obu stron są przestrzegane, a wydane orzeczenie staje się bezpośrednio wykonalne w kraju strony przegrywającej i w każdym innym kraju UE. Postępowanie prowadzone jest w głównej mierze w formie pisemnej przy użyciu standardowych formularzy. Nie jest wymagane zastępstwo prawne.

Konsultacje społeczne dotyczące europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń prowadzono od marca do czerwca tego roku.

Szczęśliwe zakończenie sprawy, które pokazuje, jak działa postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

Przykład dotyczący konsumenta: Austriacki konsument zamówił sprzęt narciarski na niemieckiej stronie internetowej. Zapłacił z góry przelewem bankowym kwotę 1 800 euro. Sprzedawca nigdy nie dostarczył sprzętu ani nie zwrócił zapłaconej kwoty. Konsument wszczął zatem europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń. Sąd austriacki w Linzu wydał orzeczenie na korzyść konsumenta, które zostało wykonane przez władze niemieckie w Charlottenburgu. Konsument otrzymał zwrot ceny zakupu.

Przykład dotyczący MŚP: Portugalski sprzedawca kosmetyków na potrzeby remontu swojego sklepu zamówił u hiszpańskiego producenta kafelki o wartości 8 000 euro. Portugalskie MŚP zapłaciło za otrzymany towar. W chwili rozpoczęcia remontu okazało się jednak, że prawie połowa dostarczonych kafelków była krzywa, co uniemożliwiało ich wykorzystanie.

Portugalski sklepikarz poprosił o wymianę kafelków, ale hiszpańskie przedsiębiorstwo odmówiło wymiany, zareagowało odmową również na prośbę o zwrot kosztów zakupu. Następnie portugalski sprzedawca złożył w miejscowym sądzie (ponieważ miejscem realizacji umowy była Portugalia) wniosek w sprawie drobnych roszczeń, do którego dołączył rachunek, i zażądał odszkodowania w wysokości 3 000 euro. Sąd przedstawił ten wniosek hiszpańskiej firmie, która podważyła roszczenie i oświadczyła, że dostarczone kafelki są dobrej jakości. Sąd zasięgnął opinii eksperta, który potwierdził złą jakość płytek.

Sąd orzekł, że przedstawione dowody są odpowiednie i wystarczające i nakazał hiszpańskiej firmie wypłatę odszkodowania w wysokości 3 000 euro powiększonego o koszty postępowania.

• PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:
  
• >> Komisja zaleca przedłużenie tymczasowych kontroli na granicach wewnętrznych
• >> KE: postępowanie wyjaśniające ws. podatku od sprzedaży detalicznej w Polsce
• >> Wydatki na reklamę w Polsce i w innych krajach europejskich
• >> Czwarta edycja Konkursu Lingwistycznego „Tłumacze na start”

• TAGI:
• europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń
• ,
• Komisja Europejska
• ,
• zakupy on-line
• ,
• zakupy przez internet
 
• KRAJE:
• Unia Europejska