Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej
| 27.06.2009 | Autor: Łukasz Dębski | [ 2 komentarze ] |
CSR (corporate social responsibility) czyli społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa to koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają problematykę społeczną i ekologiczną w swojej działalności komercyjnej i stosunkach z zainteresowanymi stronami.
Zainteresowanie problematyką CSR rośnie także w Unii Europejskiej. Już od 1995 r. toczy sie debata na ten temat – wtedy to grupa przedsiębiorców wystosowała społeczny manifest (Manifest od Enterpries). Podczas szczytu w Lizbonie to zagadnienie stało się elementem politycznego programu i priorytetowym tematem UE. Wzmożone działania Unii zaczęły się w 2001 r. w momencie przygotowania Green Paper on CSR – dokumentu, który opisuje zakres społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w wymiarze wewnętrznym (dotyczy pracowników – inwestycje w kapitał ludzki, zdrowie i bezpieczeństwo pracy, przestrzeganie praw człowieka i eliminowanie dyskryminacji) i zewnętrznym (społeczność lokalna i interesariusze [partnerzy, dostawcy, klienci, władze publiczne, organizacje pozarządowe, środowisko przyrodnicze]).
To w dużej mierze dzięki działaniom Komisji Europejskiej społeczna odpowiedzialność biznesu jest tak popularna w UE. Dzięki trzem dokumentom (Strategia Lizbońska, Zielona Księga, Biała Księga) idea CSR spopularyzowana została w kręgach biznesowych, NGO-sach, administracji państwowej. Priorytetem UE jest zapewnienie trwałego rozwoju gospodarczego – to właśnie na celu ma 10 letni program społeczno-gospodarczy, Strategia Lizbońska przyjęta w 2000 roku.
Strategia Lizbońska zakłada:
• szybkie przejście do gospodarki opartej na wiedzy;
• liberalizację niektórych dziedzin życia gospodarczego;
• rozwój przedsiębiorczości;
• wzrost zatrudnienia i zmianę modelu społecznego.
W 2001 roku Green Paper on CSR został uznany przez Komisję Europejską dokumentem systematyzującym idee odpowiedzialności społecznej na poziomie europejskim. Zielona Karta dała początek debacie na temat sposobu, w jaki UE może aktywnie promować idee CSR na poziomie europejskim i globalnym.
Najważniejsze elementy Zielonej Księgi to:
• Definicja CSR – ustalona została definicja, w myśl której CSR to koncepcja, według której firmy dobrowolnie prowadza strategie uwzględniające interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z interesariuszami. Bycie odpowiedzialnym znaczy oprócz spełniania wymogów formalnych także inwestowanie w zasoby ludzkie, ochronę środowiska, relacje z interesariuszami
• CSR jako integralna część zarządzania – aby idea CSR została wdrożona do przedsiębiorstwa wymaga nowych metod zarządzania przedsiębiorstwem oraz edukacji osób decyzyjnych
• Partnerstwo interesariuszy – uświadamia zainteresowanym stronom zależność: pracowników i akcjonariuszy, partnerów biznesowych i dostawców, klientów, władz publicznych i organizacji pozarządowych a także środowiska przyrodniczego
• CSR w małych i średnich przedsiębiorstwach – programy odpowiedzialnego biznesu mogą/powinny być realizowane nie tylko w wielkich firmach ale także w małych i średnich przedsiębiorstwach
• Prowadzenie badań – instytucje takie jak władze publiczne, uczelnie wyższe powinny badać oddziaływanie CSR na wyniki działalności gospodarczej
• Raportowanie – UE zachęca podmioty realizujące programy CSRowe do przygotowywania rocznych raportów na temat polityki i osiąganych rezultatów w zakresie odpowiedzialnego biznesu.
White Paper: Communication on CSR – który jest strategią realizacji i upowszechniania społecznej odpowiedzialności biznesu był efektem konsultacji po opublikowaniu Zielonej Księgi. Biała Księga przedstawia cztery obszary, gdzie UE powinna działać w ramach promocji społecznej odpowiedzialności biznesu:
(1) Edukacja, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk
• badać wpływ CSR na biznes i społeczeństwo;
• skłaniać przedsiębiorstwa do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy sobą a także pomiędzy państwami członkowskimi;
• promować rozwój umiejętności menedżerskich wśród przedsiębiorców;
• przystosować zasady CSR do potrzeb sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
(2) Rozwój instrumentów społecznej odpowiedzialności biznesu
• Promować tworzenie i wdrażanie do przedsiębiorstw kodeksów etycznych;
• Wpływać na podnoszenie standardów zarządzania;
• Ustalać zasady audytu i raportowania;
• Informować konsumentów poprzez odpowiednie etykietowanie produktów;
• Promować inwestycje społecznie odpowiedzialne.
(3) Uruchomienie Europejskiego Forum Interesariuszy
Komisja Europejska powoła European multi-Stakeholder Forum on CSR, w którym będą brały udział: przedstawiciele organizacji społecznych i biznesowych, pracodawców i
pracowników, konsumentów i inwestorów. Forum będzie zajmowało się takimi kwestiami jak: wymiana doświadczeń we wdrażaniu zasad odpowiedzialności biznesu oraz wypracowanie narzędzi i metod realizacji idei społecznej odpowiedzialności.
Cykliczne spotkania będą miały za cel doprowadzenie do określenia europejskiego modelu odpowiedzialnej firmy.
(4) Włączenie CSR do wszystkich polityk Unii Europejskiej
• Polityka zatrudnienia: Polityki społeczne i zatrudnienia integrujące zasady CSR zostały zawarte w dokumencie European Employment Stategy, promującym równość szans w miejscu pracy.
• Polityka gospodarcza: Państwa członkowskie powinny identyfikować i promować dobre praktyki oraz tworzyć warunki do ich wspierania
• Polityka środowiskowa: Przedsiębiorcy powinni promować i wdrażać w swoich firmach zasady zrównoważonego rozwoju
• Polityka konsumencka: Potrzeba ustalenia zasad współpracy z organizacjami konsumenckimi aby ujednolicić narodowe zasady dotyczące uczciwych praktyk konsumenckich.
• Polityka zewnętrzna, polityka rozwoju i handlu: KE powinna być pośrednikiem między państwami wchodzącymi w skład UE a innymi państwami i poprzez promocję, wymianę doświadczeń promować CSR.
Kampania ta była realizowana w 2005 roku jako jeden z wymiernych efektów Strategii Lizbońskiej i miała na celu:
• promowanie idei odpowiedzialności społecznej wśród biznesu;
• promowanie dobrych przykładów wdrażania odpowiedzialnych praktyk w biznesie;
• edukowanie obecnych i przyszłych liderów.
Kampania zapewniała wszystkim przedsiębiorcą dostęp do różnorodnych, sprawdzonych rozwiązań w sferze zarządzania CSR. Podczas kampanii odbywał się tzw Maraton Europejski – cykl konferencji przygotowanych przez krajowe organizacje promujące idee CSR. do 2004 r Maraton objął Grecję, Francję, Wielka Brytanię, Finlandię, Holandię, Włochy, Irlandię, Szwecję, Portugalię, Polskę i Czechy. To w dużej mierze dzięki temu w poszczególnych krajach europejskich rozpoczęto realizację szeregu programów partnerskich z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu
Jak widać UE podejmuje wiele działań, aby promować CSR wśród przedsiębiorstw oraz ich interesariuszy. Wiele firm przyjmuje do wiadomości, że żeby być dobrym pozytywnie odbieranym przedsiębiorstwem nie można tylko być zorientowanym na swój zysk, ale także trzeba działać dla swojego otoczenia.
Przykłady działań polskich firm w sferze CSR można znaleźć w raportach społecznych publikowanych rok rocznie przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu, do których lektury zapraszam.
Źródła:
M. Rybak, „Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa”
B. Rok, ”Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie”
To w dużej mierze dzięki działaniom Komisji Europejskiej społeczna odpowiedzialność biznesu jest tak popularna w UE. Dzięki trzem dokumentom (Strategia Lizbońska, Zielona Księga, Biała Księga) idea CSR spopularyzowana została w kręgach biznesowych, NGO-sach, administracji państwowej. Priorytetem UE jest zapewnienie trwałego rozwoju gospodarczego – to właśnie na celu ma 10 letni program społeczno-gospodarczy, Strategia Lizbońska przyjęta w 2000 roku.
Strategia Lizbońska zakłada:
• szybkie przejście do gospodarki opartej na wiedzy;
• liberalizację niektórych dziedzin życia gospodarczego;
• rozwój przedsiębiorczości;
• wzrost zatrudnienia i zmianę modelu społecznego.
Zielona Księga
W 2001 roku Green Paper on CSR został uznany przez Komisję Europejską dokumentem systematyzującym idee odpowiedzialności społecznej na poziomie europejskim. Zielona Karta dała początek debacie na temat sposobu, w jaki UE może aktywnie promować idee CSR na poziomie europejskim i globalnym.
Najważniejsze elementy Zielonej Księgi to:
• Definicja CSR – ustalona została definicja, w myśl której CSR to koncepcja, według której firmy dobrowolnie prowadza strategie uwzględniające interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z interesariuszami. Bycie odpowiedzialnym znaczy oprócz spełniania wymogów formalnych także inwestowanie w zasoby ludzkie, ochronę środowiska, relacje z interesariuszami
• CSR jako integralna część zarządzania – aby idea CSR została wdrożona do przedsiębiorstwa wymaga nowych metod zarządzania przedsiębiorstwem oraz edukacji osób decyzyjnych
• Partnerstwo interesariuszy – uświadamia zainteresowanym stronom zależność: pracowników i akcjonariuszy, partnerów biznesowych i dostawców, klientów, władz publicznych i organizacji pozarządowych a także środowiska przyrodniczego
• CSR w małych i średnich przedsiębiorstwach – programy odpowiedzialnego biznesu mogą/powinny być realizowane nie tylko w wielkich firmach ale także w małych i średnich przedsiębiorstwach
• Prowadzenie badań – instytucje takie jak władze publiczne, uczelnie wyższe powinny badać oddziaływanie CSR na wyniki działalności gospodarczej
• Raportowanie – UE zachęca podmioty realizujące programy CSRowe do przygotowywania rocznych raportów na temat polityki i osiąganych rezultatów w zakresie odpowiedzialnego biznesu.
Biała Księga
White Paper: Communication on CSR – który jest strategią realizacji i upowszechniania społecznej odpowiedzialności biznesu był efektem konsultacji po opublikowaniu Zielonej Księgi. Biała Księga przedstawia cztery obszary, gdzie UE powinna działać w ramach promocji społecznej odpowiedzialności biznesu:
(1) Edukacja, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk
• badać wpływ CSR na biznes i społeczeństwo;
• skłaniać przedsiębiorstwa do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy sobą a także pomiędzy państwami członkowskimi;
• promować rozwój umiejętności menedżerskich wśród przedsiębiorców;
• przystosować zasady CSR do potrzeb sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
(2) Rozwój instrumentów społecznej odpowiedzialności biznesu
• Promować tworzenie i wdrażanie do przedsiębiorstw kodeksów etycznych;
• Wpływać na podnoszenie standardów zarządzania;
• Ustalać zasady audytu i raportowania;
• Informować konsumentów poprzez odpowiednie etykietowanie produktów;
• Promować inwestycje społecznie odpowiedzialne.
(3) Uruchomienie Europejskiego Forum Interesariuszy
Komisja Europejska powoła European multi-Stakeholder Forum on CSR, w którym będą brały udział: przedstawiciele organizacji społecznych i biznesowych, pracodawców i
pracowników, konsumentów i inwestorów. Forum będzie zajmowało się takimi kwestiami jak: wymiana doświadczeń we wdrażaniu zasad odpowiedzialności biznesu oraz wypracowanie narzędzi i metod realizacji idei społecznej odpowiedzialności.
Cykliczne spotkania będą miały za cel doprowadzenie do określenia europejskiego modelu odpowiedzialnej firmy.
(4) Włączenie CSR do wszystkich polityk Unii Europejskiej
• Polityka zatrudnienia: Polityki społeczne i zatrudnienia integrujące zasady CSR zostały zawarte w dokumencie European Employment Stategy, promującym równość szans w miejscu pracy.
• Polityka gospodarcza: Państwa członkowskie powinny identyfikować i promować dobre praktyki oraz tworzyć warunki do ich wspierania
• Polityka środowiskowa: Przedsiębiorcy powinni promować i wdrażać w swoich firmach zasady zrównoważonego rozwoju
• Polityka konsumencka: Potrzeba ustalenia zasad współpracy z organizacjami konsumenckimi aby ujednolicić narodowe zasady dotyczące uczciwych praktyk konsumenckich.
• Polityka zewnętrzna, polityka rozwoju i handlu: KE powinna być pośrednikiem między państwami wchodzącymi w skład UE a innymi państwami i poprzez promocję, wymianę doświadczeń promować CSR.
Kampania na rzecz Odpowiedzialnego Biznesu 2005
Kampania ta była realizowana w 2005 roku jako jeden z wymiernych efektów Strategii Lizbońskiej i miała na celu:
• promowanie idei odpowiedzialności społecznej wśród biznesu;
• promowanie dobrych przykładów wdrażania odpowiedzialnych praktyk w biznesie;
• edukowanie obecnych i przyszłych liderów.
Kampania zapewniała wszystkim przedsiębiorcą dostęp do różnorodnych, sprawdzonych rozwiązań w sferze zarządzania CSR. Podczas kampanii odbywał się tzw Maraton Europejski – cykl konferencji przygotowanych przez krajowe organizacje promujące idee CSR. do 2004 r Maraton objął Grecję, Francję, Wielka Brytanię, Finlandię, Holandię, Włochy, Irlandię, Szwecję, Portugalię, Polskę i Czechy. To w dużej mierze dzięki temu w poszczególnych krajach europejskich rozpoczęto realizację szeregu programów partnerskich z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu
Przyszłość CSR w UE
Jak widać UE podejmuje wiele działań, aby promować CSR wśród przedsiębiorstw oraz ich interesariuszy. Wiele firm przyjmuje do wiadomości, że żeby być dobrym pozytywnie odbieranym przedsiębiorstwem nie można tylko być zorientowanym na swój zysk, ale także trzeba działać dla swojego otoczenia.
Przykłady działań polskich firm w sferze CSR można znaleźć w raportach społecznych publikowanych rok rocznie przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu, do których lektury zapraszam.
Źródła:
M. Rybak, „Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa”
B. Rok, ”Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie”
europoseł
2009-07-06, 23:09
CSR na świecie ma wielką przyszłość - coraz więcej firm zdaje sobie sprawę z tego, że same zarabianie pieniędzy to nie wszystko - działają też dla swojego otoczenia. FOB już od kilku lat wydaje bardzo dobry raport gdzie informuje o tym, co polskie firmy robią dla otoczenia. Warto przejrzeć.