Kompetencje Sejmu i Senatu a Parlament Europejski – porównanie

Funkcja ustawodawcza parlamentu

Polski parlament ma prawo stanowienia ustaw jako powszechnie obowiązujących aktów prawnych. Sejm rozpatruje projekt ustawy, a następnie kieruje do Senatu, który po wniesieniu swoich poprawek odsyła ustawę z powrotem do Sejmu. Ostateczny głos ma Prezydent, który może, ale nie musi podpisać ustawy. Jeżeli jednak jej nie podpisze, a ustawa zostanie ponownie uchwalona przez Sejm, wówczas Prezydent nie ma wyboru i musi taki akt prawny podpisać. Parlament Europejski pełni podobną funkcję, ale jest ona dużo bardziej okrojona. Spośród pięciu procedur legislacyjnych, jedynie w przypadku procedury współpracy i współdecydowania, jego władza jest większa, gdyż w obu tych przypadkach ma on prawo weta. Jednakże ostateczną decyzję o uchwaleniu ustawy, w przypadku procedury współpracy podejmuje Rada Unii Europejskiej, ponieważ nawet w sytuacji weta Parlamentu, Rada UE może jednomyślnie uchwalić akt prawny. W sytuacji, gdy stosowana jest procedura współdecydowania i nie ma zgody wszystkich instytucji na dany akt prawny, Parlament uczestniczy w posiedzeniach Komisji Pojednawczej i wówczas, gdy nie uda się osiągnąć porozumienia między Parlamentem a Komisją Europejską, akt prawny nie może zostać przyjęty. Podsumowując, w zakresie władzy ustawodawczej Sejm i Senat posiadają pełnię praw do stanowienia aktów prawnych, natomiast ich europejski odpowiednik pełni raczej rolę opiniodawcy i konsultanta danej ustawy. Oba parlamenty mają prawo do inicjatywy ustawodawczej, a także biorą udział w uchwalaniu budżetu.

Funkcje kontrolne

Oba parlamenty mają prawo kontrolowania podległych im instytucji. Parlament Europejski sprawuje kontrolę polityczną nad Komisją Europejską, która musi przedstawiać coroczne sprawozdania ze swojej działalności, a także odpowiadać na pytania europosłów. Rada Europejska także musi przedstawiać sprawozdania ze swoich posiedzeń i z postępu integracji. Kontroli podlega również Europejski Bank Centralny.
Polski Sejm sprawuje kontrolę nad rządem, który ma obowiązek przedstawiać coroczne sprawozdania z wykonania budżetu oraz raport o stanie zadłużenia państwa, a także odpowiadać na pytania posłów. Polski parlament pełni również tzw. kontrolę problemową, który dotyczy różnych dziedzin życia i polityki. Sejm jednak nie musi wypowiadać się w tych sprawach, może zasugerować pewne rozwiązania, ale także może tylko wysłuchać oświadczenia i pozostawić sprawę. Jeśli wyda sugestie (tzw. dezyderaty), wówczas adresowane są one do konkretnych osób np. Rada Ministrów, Prezes NIK, prezes NBP, a osoby te muszą się do nich ustosunkować. Elementem kontroli rządu są również kierowane do Premiera lub poszczególnych ministrów, interpelacje i zapytania poselskie, a także pytania w kwestiach bieżących.

Funkcje związane z powoływaniem i funkcjonowaniem innych organów

Zarówno polski jak i europejski parlament mają prawo powoływania komisji śledczych, w celu wyjaśnienia danej sprawy. Europarlament zatwierdza skład Komisji Europejskiej i jej przewodniczącego, może również ich odwołać. Poza tym uczestniczy w powoływaniu członków Trybunału Obrachunkowego i Dyrektorium EBC. Sejm natomiast uczestniczy w powoływaniu rządu oraz wybiera Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu, Prezesa NIK, Prezesa NBP, Rzecznika Praw Dziecka, Prezesa IPN. Oba parlamenty mianują Rzecznika Praw Obywatelskich.

Przy pisaniu artykułu korzystałam z „Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe”, pod red. J. Barcza, Warszawa 2003 oraz z Konstytucji RP 02.04.1997

• PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:
  
• >> Komisja zaleca przedłużenie tymczasowych kontroli na granicach wewnętrznych
• >> KE: postępowanie wyjaśniające ws. podatku od sprzedaży detalicznej w Polsce
• >> Wydatki na reklamę w Polsce i w innych krajach europejskich
• >> Czwarta edycja Konkursu Lingwistycznego „Tłumacze na start”

• TAGI:
• inicjatywa ustawodawcza
• ,
• Komisja Europejska
• ,
• kontrola rządu
• ,
• Parlament Europejski
• ,
• Rada Unii Europejskiej
• ,
• sejm
• ,
• senat
 
• KRAJE:
• Unia Europejska