Prawosławne Boże Narodzenie

Boże Narodzenie jest jednym z głównych świąt chrześcijańskich, obchodzonym na cześć narodzenia (ucieleśnienia) Jezusa Chrystusa. Świętuje się w nocy z 24 na 25 grudnia wg kalendarza gregoriańskiego co, w związku z tym, że w Rosji Cerkiew na początku XX stulecia nie przeszła z kalendarza juliańskiego na nowy – gregoriański, odpowiada nocy z 6 na 7 stycznia wg kalendarza juliańskiego.
W kulturze świeckiej Boże Narodzenie kojarzone jest najczęściej z choinką, dawaniem prezentów i składaniem życzeń. Na całym świecie tradycja dawania prezentów jest jak najbardziej popierana przez sprzedawców, co doprowadziło do komercjalizacji święta. W okresie przedświątecznym utarg w sklepach specjalistycznych może sięgać połowy lub więcej utargu za resztę roku. Dlatego zaczynając od początku spójrzmy na wciąż zacierającą się tradycję i dajmy jej szansę życia w dzisiejszym świecie.

Pochodzenie daty

Pierwsi Chrześcijanie byli Żydami i nie obchodzili narodzin. Dlatego w pierwsze lata istnienia Chrześcijaństwa nikt się nie interesował datą narodzin Chrystusa. O wiele ważniejszym z punktu widzenia zasad wiary było święto Zmartwychwstania Chrystusa, które dziś jest znane jako święto Wielkanocy. Waga Wielkanocy zachowała się do dziś, dlatego Prawosławne Boże Narodzenie jest drugim co do ważności świętem w hierarchii świąt rosyjskich.

Ewolucja święta

Po tym, jak do wspólnot Chrześcijańskich weszli Grecy (i inne ludy hellenistyczne), pod wpływem obyczajów hellenistycznych zaczęto obchodzić Boże Narodzenie. Nie było jednak, jednej określonej daty narodzin, więc każda wspólnota wybierała swoją. Często wybierano 6 stycznia z tego powodu, że Chrystus, jako nowy Adam, urodził się szóstego dnia.
Oficjalnie decyzję o obchodzeniu Bożego Narodzenia 25 grudnia podjęto na trzecim soborze powszechnym Efeskim w 431 roku. Z datą Bożego Narodzenia jest związana datą zwiastowania NMP: 9 miesięcy przed Bożym Narodzeniem – 25 marca w równonoc, kiedy dzień jest równy nocy. Według Chrześcijańskich zasad wiary, symbolizuje to równouprawnienie dwóch natur: Boskiej i ludzkiej razem we wcielonym w tym dniu Chrystusie.

Jest święto, jest wolne

Prawosławne Boże Narodzenie jest oficjalnym świętem państwowym w Rosji, na Ukrainie i na Białorusi od 1991 roku. Rosjanie mają wolne 7go stycznia, tak samo jak Ukraińcy, jeden dzień wolnego mają również Amerykanie, tylko że 25 grudnia. Dwa ustawowo wolne dni mają Białorusini – 25 grudnia i 7 stycznia, a my tak samo jak m.in. Anglicy, Niemcy, Hiszpanie, Włosi i Litwini – 25 i 26 grudnia.

Boże Narodzenie w Rosji

Początkowo święto Bożego Narodzenia było związane z wieloma obyczajami ludowymi, lecz zostały one zapomniane po tym, jak w 1918 roku zakazano świętowania Bożego Narodzenia.
Dopiero w 1935 roku władze radzieckie pozwoliły stawiać i ubierać choinki – tylko, że nie Bożonarodzeniowe lecz Noworoczne. I gwiazda na szczycie była po radziecku pięcioramienna zamiast siedmioramiennej, przypominającej symboliczną gwiazdę, która według Ewangelii prowadziła mędrców do dziecięcia.

Dwa konkurujące między sobą święta

To samo stało się ze świętami: Nowym Rokiem i Bożym Narodzeniem. O ile do 1918 roku Boże Narodzenie obchodzono wszędzie , a Nowy Rok był o wiele mnie znaczącym świętem, to za czasów władzy radzieckiej święta te zamieniły się miejscami. Związek Radziecki stał się jedynym Państwem na świecie, w którym Nowy Rok przejął atrybuty Bożonarodzeniowe, zostając jednocześnie całkowicie radzieckim świętem. A jako że, transformacja powrotna po rozpadzie Związku Radzieckiego nie nastąpiła, do dziś Nowy Rok uważa się za tradycyjnie rodzinne święto. Natomiast Boże Narodzenie obchodzi jedynie część ludności państwa, w większości prawosławni, a przypada ono na 7 stycznia.
Post bożonarodzeniowy jest świetną okazją żeby się pomodlić, nie grzeszyć i czynić dobro. Oczyszczenie dokonuje się poprzez post ciała i duszy. Post ciała polega na odmówieniu sobie posiłków mięsnych i ogólnie dań pochodzenia zwierzęcego, oraz ograniczenie ilości posiłków. W czasie trwania postu, poza mięsem nie należy spożywać: jajek, ryby, mleka, oleju i wina. Oczyszczenie duchowe polega na modlitwie, spowiedzi i przemyśleniu dokonanych rzeczy.
Do przygotowania się do święta zalicza się również: sprzątanie mieszkania, zakup prezentów dla członków rodziny, a zwłaszcza dla dzieci, a także przygotowanie świątecznych potraw. Poza tym, wysyła się pocztówki do znajomych z pozdrowieniami i wiadomościami z życia rodziny.

Prawosławne Boże Narodzenie od postu się zaczyna

Post trwa 40 dni, zaczyna się 28 listopada a kończy się 6 stycznia, który jest dniem szczególnego poszczenia, gdyż można jeść tylko chleb i owoce, a pić jedynie wodę. 6 stycznia nazywa się ‘Сочельник’[soªcz’el’nik] i jest odpowiednikiem katolickiej Wigilii.
W ‘Сочельник’ około godziny 19-ej zaczyna się trzygodzinna służba, po której wszyscy pozdrawiają się słowami „Bóg się urodził”. Przed posiłkiem zamiast „Ojcze nasz” śpiewa się bożonarodzeniowy Tropar i Kondak (modlitwy na cześć świętego i święta). Dopiero po modlitwach, wszyscy siadają do stołu i zaczynają świąteczną kolację. Na świątecznie nakrytym stole znajdziemy śledzia w sosie, zupę rybną, następnie rybę, ziemniaki, sałatki, wódkę, wino itp. Na deser kutia, kompot i kawa lub herbata. Kutię robi się z pszenicy z makiem, orzechami i miodem. Jeśli nie ma się pszenicy, można użyć ryżu. Kutia jest pyszna, lecz robi się ją tylko raz do roku na Boże Narodzenie.
Po kolacji wszyscy siadają przy uroczyście przybranej choince i wyciąga się prezenty od „Dziadka Mroza”. Wszyscy się cieszą, dziękują w myślach „Dziadkowi Mrozowi” i w tej świątecznej, radosnej atmosferze idą spać.
Pierwszy dzień świąt Rosjanie starają się spędzić w domu, dlatego ci pracujący za granicą proszą w pracy o wolne. Stoły uginają się pod jedzeniem, tym razem są na nich wszystkie potrawy, które były zabronione w okresie postu. Zazwyczaj są to: na przekąskę śledź, dalej zupa, kurczak, wędliny, ziemniaki, sałatki, wódka, wina itp. Na deser poza kutią znajdziemy struclę i tort.
W okresie Bożego Narodzenia lub bezpośrednio po nim, szkoły i przedszkola organizują „Choinki” głównie dla dzieci. Zaczynają się one od modlitwy, następnie dzieci odgrywają scenki, śpiewają, tańczą, recytują wiersze. Po przedstawieniach, Dziadek Mróz z wielkim workiem pełnym prezentów siada w fotelu na scenie. Dzieci po kolei podchodzą do niego, a on rozdaje im prezenty. Oprócz tego, na „Choince” jest poczęstunek, loterie i tym podobne. Jako że w mieście bywa od kilku do kilkunastu „Choinek”, to rodzice śpieszą ze swoimi pociechami odwiedzić jak najwięcej takich imprez.

źródła:
http://www.calend.ru/holidays/0/0/2/1/
http://ru.wikipedia.org
http://www.dorogadomoj.com/d1204rhr.html

• PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:
  
• >> Mikołaje atakują
• >> Tradycyjne potrawy wigilijne w Europie
• >> Eksport na wschód – nie tylko Rosja się liczy
• >> Europejska Polityka Sąsiedztwa. Ukraina i klęska Partnerstwa Wschodniego

• TAGI:
• boże narodzenie
• ,
• obrzędy
• ,
• prawosławie
• ,
• prawosławne tradycje
• ,
• сочельник
 
• KRAJE:
• Białoruś
• ,
• Rosja